Avrupa Parlamentosu "Yapay Zeka Yasası"nı onayladı

 Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Avrupa Parlamentosu ve üye ülkelerin daha önce üzerinde uzlaşmaya vardığı düzenleme, Strazburg'da düzenlenen AP Genel Kurul oturumunda dünyada yapay zekaya yönelik ilk kapsamlı kuralları getirecek "Yapay Zeka Yasası", 523 "evet", 46 "hayır" oyuyla kabul edildi.

Yasaya göre, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde kullanılacak yapay zeka sistemlerinin güvenli olması, temel haklara saygı göstermesi gerekecek. Yapay zeka sistemleri, topluma zarar verme ihtimaline göre risk temelli bir biçimde düzenlenecek.

Yapay zekanın bazı kullanımlarındaki risk kabul edilemez olarak görülecek ve bu sistemlerin kullanımı yasaklanacak. Yüz görüntülerinin internetten veya kapalı kamera sistem görüntülerinden alınması, iş yerinde ve eğitim kurumlarında duygu tanıma, sosyal puanlama, cinsel yönelim veya dini inançlar gibi hassas verileri çıkarmak için biyometrik sınıflandırma yasak kapsamına girecek.

İnsan davranışını manipüle eden veya insanların zafiyetlerinden yararlanan yapay zeka yasaklanacak. Kolluk kuvvetleri bazı durumlarda yapay zekayı kullanabilecek. Emniyet birimleri terör saldırılarının önlenmesi veya kayıp kişilerin tespiti gibi istisnai durumlarda, kamuya açık alanlarda gerçek zamanlı uzaktan biyometrik tanımlama sistemlerini yasal izin alarak kullanabilecek.

Yüksek riskli yapay zeka sistemlerine daha katı kurallar getirilecek. Kritik altyapı, eğitim, istihdam, sağlık, kamu hizmetleri, bankacılık, göç ve sınır yönetimi ve seçim gibi demokratik süreçlerdeki yapay zeka sistemleri yüksek risk kategorisinde yer alacak.

Bu tür sistemlerde risklerin değerlendirilmesi, azaltılması, kullanım kayıtlarının tutulması, şeffaflık ve insan gözetimi sağlanması gerekecek. Video, metin, görüntü oluşturma, başka dilde konuşma, hesaplama veya bilgisayar kodu yazma gibi çok çeşitli farklı görevleri yerine getirebilen büyük sistemlere özel kurallar getirilecek.

Söz konusu "genel amaçlı yapay zeka" sistemlerinin piyasaya sürülmeden önce çeşitli şeffaflık kriterlerine uyması sağlanacak. Yapay zeka ile değiştirilmiş ses veya video içeriklerinin açık biçimde etiketlenmesi gerekecek.  

Avrupa Yapay Zeka Yasası, AB Komisyonu’nun onayının ardından resmi gazetede yayımlanacak. Yasa, Mayıs ayından itibaren, 2 yıl içinde aşamalı olarak bütün birlik genelinde yürürlüğe girecek. Kabul edilemez yapay zeka sistemlerine yönelik yasaklar 6 ay sonra, ChatGPT ve Midjourney gibi üretken yapay zeka sistemlerine ilişkin kurallar da önümüzdeki yıl uygulamaya konacak.

Yasaya ilişkin nihai kurallar da, yapay zeka uygulamalarının ön yargılı ya da ayrımcı olup olmadığı konusundaki insan hakları testlerinin ardından Mayıs 2026'da yürürlüğe girmiş olacak. Yasada belirtilen kuralları ihlal eden şirketler, toplam cirolarının yüzde 7'si oranında para cezasına çarptırılabilecek. (İLKHA)