Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye ve Bulgaristan yeşil enerji koridoru anlaşması imzaladı

Güney Gaz Koridoru’nun yıllık toplantısı için Bakü’de bulunan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 3 ülkenin bakanlarıyla birlikte Yeşil Elektrik İletimi ve Ticareti Alanında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı’nı imzaladı.

Anlaşma ile güneş, rüzgâr gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik, Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye-Bulgaristan rotasını izleyerek Avrupa’ya ulaşacak.

Güney Gaz Koridoru için düzenlenen toplantıda ayrıca TEİAŞ ile AzerEnerji arasında elektrik iletimi alanında işletme anlaşması imzalandı. Anlaşma ile Türkiye ile Nahçıvan arasındaki mevcut elektrik iletim altyapısı modernize edilecek ve mevcut kapasite genişletilecek. İthalat kapasitesi 75 MW, ihracat kapasitesi ise 40 MW olan enterkonneksiyon hattının en verimli şekilde kullanılması sağlanacak. Geçen ay da Iğdır-Nahçivan Doğal Gaz Boru Hattı açılmış ve Nahçıvan’a kesintisiz doğal gaz verilmişti.

Güney Gaz Koridoru

Güney Gaz Koridoru 11. Danışma Kurulu ve Yeşil Enerji Danışma Konseyi 3. Bakanlar Toplantısı, Bakü’de düzenlendi. Açılışını, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in gerçekleştirdiği toplantıda AB Enerji ve Konut Komiseri ve Danışma Konseyi Eş Başkanı Dan Jorgensen’in konuşmasının ardından bakanlar oturumuna geçildi. Bakan Bayraktar, burada bir konuşma yaparak Türkiye’nin enerji vizyonunu anlattı.

Toplantıya olan üst düzey katılımın, bölge ülkelerinin enerji güvenliği konusundaki kararlılığına işaret ettiğini belirten Bayraktar, son uluslararası gelişmelerin enerji arz güvenliği için bölgesel ve küresel diyalogun önemini bir kez daha kendilerine gösterdiğini söyledi.

Yeşil ekonomi

Bayraktar, Güney Gaz Koridoru'nun uzun vadeli enerji iş birliğini sağlamada önemli bir rolü bulunduğunu ifade ederek “Buraya katılanların neredeyse tamamının yeşil ekonomiye yönelik iddialı planları var. Türkiye olarak bu kapsamda iş birliğimizi genişletmeye hazırız.” dedi.

12 milyar metreküp hedefi

Türkiye’nin son yıllarda çeşitli altyapı projeleriyle doğal gazda arz güvenliğini attırdığını belirten Bayraktar, “Yeniden gazlaştırma terminallerinin yanı sıra iletim ve depolama kapasitesine yaptığımız yatırımlarla şu anda gaz ihtiyacımızın yarısını sıvılaştırılmış biçimde ithal edebiliyoruz. Ayrıca gaz depolama kapasitemizi 6 milyar metreküpe çıkardık. Önümüzdeki 5 yıl içinde 12 milyar metreküpe çıkarmayı hedefliyoruz.” diye konuştu.

2035 yol haritası

Bayraktar, geçen yıl Bakü’de düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2035 yılına kadar rüzgâr ve güneşte kurulu gücü 120 gigavata çıkarma hedefini ortaya koyduğunu anımsatarak Karadeniz’de bulunan Sakarya Gaz Sahası’ndaki üretimle 3,5 milyon evin ihtiyacını karşıladıklarını bildirdi. Bayraktar, Şırnak-Gabar sahasından günlük petrol üretiminin 80 bin varile ulaştığını kaydederek yeni keşifler için çalıştıklarını ifade etti.

"Önemli bir adım"

Enerji açısından zengin bölgeleri birbirine bağlayan bir ülke olarak bölgesel iş birliğini geliştirmek istediklerini vurgulayan Bayraktar, “Özellikle doğal gaz alanında tedarikimizi çeşitlendirmeye devam ediyoruz. 1 Mart’ta başlayan Türkmenistan'dan doğal gaz ithalatımız, bir taraftan kendi tedarikimizi güvence altına alırken aynı zamanda Orta Asya enerji kaynaklarını Avrupa pazarlarına taşıma hedefi doğrultusunda atılmış önemli bir adımdır. İlk kez sınırımızın olmadığı bir ülkeden boru gazı tedarik etmemiz, çeşitlendirme ve rekabetçi gaz arzı açısından bir dönüm noktası olmuştur.” dedi.

Aliyev ile görüşme ve elektrik anlaşması

Bakan Bayraktar, toplantının ardından Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından kabul edildi. Görüşmede iki ülke arasında enerji alanında yürütülen iş birlikleri ele alındı.

Görüşme sonrasında Güney Kafkasya’da tarihi ve stratejik bir önemi olan Nahçıvan konusunda yeni bir gelişme yaşandı. Bakan Bayraktar ile Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz Şahbazov’un katıldığı tören ile TEİAŞ ile AzerEnerji arasında işletme anlaşması imzalandı.

Buna göre; Türkiye ile sınır komşusu Nahçıvan arasında kesintisiz ve güvenilir elektrik iletimi sağlanacak. Nahçıvan’ın enerji arz güvenliği arttırılırken bölgesel elektrik ticareti güçlendirilecek.

Anlaşma kapsamında Türkiye ile Nahçıvan arasındaki mevcut elektrik iletim altyapısı modernize edilecek ve mevcut kapasite genişletilecek. İthalat kapasitesi 75 MW, ihracat kapasitesi ise 40 MW olan enterkonneksiyon hattının en verimli şekilde kullanılması sağlanacak.

Yuvarlak masa toplantısı

İmza töreni sonrasında Azerbaycan, Türkiye, Gürcistan ve Bulgaristan Hükümetleri arasında Yeşil Elektrik İletimi ve Ticareti Projesi 2. Bakanlar Toplantısı gerçekleştirildi. Yuvarlak masa toplantısına Bakan Bayraktar’ın yanı sıra Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz Şahbazov, Bulgaristan Enerji Bakanı Zhecho Stankov ile Gürcistan Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakan Yardımcısı Vakhtang Tsintsadze katıldı.

4 Bakan imza attı

Yuvarlak masa toplantısında, 22 Kasım 2024 tarihinde İstanbul Enerji Forumu'nda mutabık kalınan ve 4 ülkenin yeni enterkonneksiyon hatları ile birbirine bağlanması konusunda ilk somut adım atıldı. 4 bakan, “Yeşil Elektrik İletimi ve Ticareti Alanında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı”nı imza altına aldı.

Bu mutabakat zaptı ile birlikte 4 ülke arasında yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektriğin farklı coğrafyalara iletilerek ticaretinin yapılacağı Yeşil Elektrik İletimi ve Ticareti Projesi hayata geçmiş oldu.

Proje; enerji arz güvenliğinin artırılması, voltaj ve frekansın senkronize edilmesi, üretim tesislerinin tam kapasiteye yakın daha verimli çalışması ve üretim ile iletim altyapısının iyileştirilmesi gibi birçok alanda fayda sağlayacak. Bölgenin enerji güvenliğinden altyapının daha verimli kullanımına, ekonomik verimlilikten sürdürülebilirliğe kadar stratejik avantajlar getirilecek.

Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP), Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı (BTE), Iğdır-Nahçivan Doğal Gaz Boru Hattı ve Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı (BTC) ile stratejik bir konumda bulunan Türkiye, bu yeni hat ile elektrik iletiminde de hem Azerbaycan ile ilişkilerini derinleştirecek hem de Avrupa’nın arz güvenliğine katkı sağlamış olacak.