Bakan Özhaseki: Fay hatlarına yapılaşmaya izin vermeyeceğiz

6 Şubat’ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerde büyük yıkımın meydana geldiği illerden biri olan Malatya’da, yerinde dönüşüm projesi ile yeniden yapılacak Tarihi Bakırcılar Çarşısı için temel atma töreni düzenlendi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından ilk etapta 7 bin 600 metre alanda 293 dükkan ve 165 araçlık kapalı otopark inşa edilecek.

“Yerinde dönüşüm projelerini ilk Malatya'dan başlatıyoruz”

Temel atma törenine katılarak bir konuşma yapan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, “Burası Malatya'nın kalbi. Ve şehrin kalbinin attığı bu bölgede, biz bir an önce işe başlamalıyız diye düşündük. Daha önce rezerv alanlarda elbette ki birtakım inşaatlara başladık ama şehir merkezlerindeki Yerinde Dönüşümü ve meydan projelerin ilk Malatya'dan başlatıyoruz. Daha sonra inşallah devamında Kahramanmaraş'ta da Adıyaman'da da Hatay'da da şehir merkezlerini inşa ederek devam etmek istiyoruz.” dedi.

“Bütün dükkânları yapıp esnaf kardeşlerimizi yerleştirinceye kadar içimiz rahat etmeyecek”

6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde büyük bir felaketle karşı karşıya kalındığını anımsatan Bakan Özhaseki, “Bu felaket, gerçekten bizim bin yıllık Anadolu medeniyetimizde... Yaşamaya çalıştığımız bu topraklarda karşımıza çıkan herhalde en büyük felaket idi. Bundan daha büyük bir felaketle karşılaşmadık. 11 il deniyor ama 18 il etkilendi. On dört milyon nüfus etkilendi. Altı yüz seksen bin konut yüz yetmiş bin de iş yeri yıkıldı. Söylemesi çok kolay. 850 bin bağımsız birim. Evet, böyle büyük bir hasar vardı. Bunlardan en önemlisi de belki 50 bin canımızı toprağa verdik. Allah onlara rahmet etsin. İnşallah şehit olmuşlardır, şefaat ederler diye ümit ediyoruz. Ama bize düşen de bir an önce bu hasarların onarılması, bu yaraların sarılması, bu zararların giderilmesidir ki el birliğiyle de bunun altından kalkacağız. Emin olun bütün evler yapılıncaya kadar, bütün dükkânları yapıp esnaf kardeşlerimizi yerleştirinceye kadar içimiz rahat etmeyecek. Gece gündüz demeyeceğiz, uyumayacağız, çalışacağız, gayret edeceğiz. Ama sizlerin duasını almaya gayret edeceğiz.” dedi.

“Malatya’da yüz binden fazla bağımsız birim yok oldu!”

Malatya’da yüz binden fazla bağımsız birimin yok olduğuna dikkat çeken Özhaseki, “4’te 3’ü ev, 4’te biri de iş yeriydi. Şu anda 25 bin civarında inşaata başladık ve bunlar devam ediyor. Ama bir taraftan da bütün bunlar yapılırken işlerimizin yerinde de görülmesi lazım. Bizim rezerv alanlarda başlattığımız inşaatlar var. Ve buralar böyle beklediği sürece hepimizin psikolojisi de bozulur. Böyle olunca bir taraftan hafriyatları kaldıracağız. Bir taraftan zemin etütlerini yapıp sağlam zeminler üzerinde çarşılarımızı yeniden inşa edeceğiz dedik. Onun için buradayız. Onun içindirki gayret ediyoruz.

Ama şuna herkes emin olsun ki böyle bir felaket bir başka milletin başına gelse kimse bunun altından kalkamaz. Deprem bölgelerinde karşılaştığımız muhataplarımız olan yabancı heyetler, özellikle yurt dışından gelenler, hep şunu söylediler: ‘Bırakın böyle bir felaketi, bunun yarısı kadar, çeyreği kadar bir bela olsa biz bunun altından kalkamazdık dediler.’ diye konuştu.

“Rezerv alanların tamamında hasarları gideremeyiz”

Özhaseki, “Bir taraftan rezerv alanlarda biz bu işe başlıyoruz ama bizim şöyle de bir mecburiyetimiz var: Rezerv alanların tamamında hasarları gideremeyiz. Çünkü o kadar elimizde geniş boş hazine arazileri yok. Bir taraftan da sizler, bu bölgelerde yaşayanlar hatıralarından geçmişinden uzaklaşmak istemiyor. İş yeri olarak da konut olarak da herkes yerinde ve yeniden daha sağlam, daha güvenli bir şekilde yapılara geçelim, işlerimize bakalım ve devam edelim istiyorlar. Bütün illerde yaptığımız toplantılarda, partisi hiç önemli değil. Gittiğimiz her yerde muhalif partilerin bize senelerce söz söylemiş olan insanların, partilerin milletvekillerini de davet ediyoruz. Onlara planlamaları gösteriyoruz. Ne yapmak istediğimizi anlatıyoruz. Çünkü bu şehirlerde hep birlikte yaşıyoruz. Ve deprem olduğunda hiçbirimizi ayırmıyor. Bizim geleceği inşa ederken de kimseyi ayırmadan, bu şehir hakkında kim söz söyleyecekse hepsini dinleyerek devam etmek ve herkesin aklından istifade ederek önümüze bakmak gibi bir zorunluluğumuz var.” diye kaydetti.

“Kendi evlerinizi ve ya işyerlerini yapmak istiyorsanız açıkladığımız bu krediden ve hibe miktarlarından istifade edin”

Beş binden fazla esnafa bu bölgede Bakanlık olarak işe kendilerinin başlamak itediklerini belirten Özhaseki, “İnşallah burayı yaptıktan sonra çevreye doğru da yayılarak yapmaya devam edeceğiz. Ama sizden de istediğimiz şu; Eğer dışarılarda veyahut bu çevrede bir araya gelerek kendi iş yerinizi yapmak istiyorsanız, kendi evlerinizi yapmak istiyorsanız bizim açıkladığımız bu krediden ve hibe miktarlarından istifade edin. İşe başlayın. Planlar belli. Nerede yapacağınızı da söyleyebiliriz. Konutlar için ortalama 500 yüz bin lira hibe, yüz 500 bin lira da kredi vereceğiz. Yani birisi başlamak istediğinde ise yüz metrekarelik bir ev için bir milyon liraya kadar iş yaptıkça para vermeye devam edeceğiz. Eğer ev yüz 150 metreden fazlaysa bir milyon 350 elli bin liraya kadar para vereceğiz. İş bittikten sonra da iki sene geçecek aradan, 10 seneye bölerek hiç faiz koymadan yavaş yavaş paramızın bir kısmını isteyeceğiz. Yani 500 yüz bin lira için söylersek; 3 bin lira gibi, 3 bin 500 lira gibi aylık aidatlarla geri almaya çalışacağız. Sekiz sene sonra 3 bin liranın ne olacağını herhalde siz de en az benim kadar hesaplarsınız. O yüzden biz bir taraftan başlarken sizler de bir taraftan bu işleri yapmaya devam edin.” diye çağrıda bulundu.

“Fay kırıklarına bir daha asla yapılaşma yaptırmayacağız”

Özhaseki, “Burada bizim birtakım kırmızıçizgilerimiz var. Bu konuda da belki yerel yönetimlerdeki, merkezdeki, sizlerin bildiği, seçtiğiniz arkadaşlar dayanamazlar diye imar yetkisini bir müddet üstümüzde tutacağız. Niye? Arkadaşlar, fay kırıklarının geçtiği yerler var. Buralara biz inşaat izni vermeyeceğiz. Üzerine eğer inşaat izni verirsek yarın bir gün en ufacık sarsıntıda çelikten bile yapsanız aşağıdan gelen enerji üstteki yapıyı kesinlikle yıkar. TCDD’nin, demiryollarının, çelik hattını, yani insanların ezemeyeceği, bükemeyeceği o çeliği bile deprem eziyor. Aşağıdan öyle bir güçlü enerji geliyor. O yüzden kimse bu konuda ısrar etmesin. Fay kırıklarına bir daha asla yapılaşma yaptırmayacağız. Zeminde sıvılaşma varsa oraya yapı yapılamayacak. Eğer sel yatağı gibi dere ağzı gibi yerler varsa oralara da yaptırmayacağız. Ve bundan sonra inşaatlar yapılırken, ‘Ya bir şey olmaz, devam et gitsin’ gibi bir mantıkla da olmayacak bu iş. Sıfır toleransla, mimarlık ve mühendislik hesaplarını yapıp işimize bakacağız ki bir daha ağlamayalım diye. Sağlam, güvenilir konutlar yapacağız. Bu konuda taviz vermeyeceğiz. Sekiz dokuz şiddetinde bile olsa deprem evimizden çıkmayacağız. Yok efendim alelacele yap, gel şuraya. Ne olacak? Sen buna da göz yum. Yok arkadaşlar. Göz yummadan, tavizsiz şekilde gideceğiz. Bunu yapacağız. Şimdi vatandaşlarımızı rahatlatmak için söylüyorum. Beş katlı bir apartmanda oturan on tane vatandaşımız. Anlaştılar. Beşinin altısının, yedisinin anlaşması yeterli. Ola ki bazıları takılır, mahkemeyi çok sever diye söyleyeyim. Yüzde yüz anlaşma sağlayamayabiliriz. Olsun önemli değil. Altı kişinin yedi kişinin anlaşması yeterli. Ortak hesap açacağız. Orada işe başlandığında biz para vermeye devam edeceğiz. Sonuna kadar. Velev ki iş yaptırdığınız insan yarıda bıraktı, kaçtı. Arkadaşlar TOKİ olarak devreye gireceğiz, biz endişeniz olmasın. Bir an önce anlaşın ve işe başlayın.” ifadelerini kullandı.

“Yapı denetim firmalarının masrafını da biz vereceğiz”

İşleri kolaylaştırmak adına gerekeni yaptıklarına vurgu yapan Özhaseki, “Sizin müteahhitlerle yapacağınız tip protokol de hazırladık. O bizim protokolümüzü kiminle yaptırıyorsanız, kime yaptırıyorsanız imzalayarak verin anlaşın ve işe başlayın. İş yapıldıkça para vermeye devam edeceğiz. Ve burada hiçbir şekilde harç ödemeyeceksiniz. Belediyeye gittiğimizde karşımıza çıkan birtakım masraflar var ya onun ardından da muafsınız. Yapı denetim firmalarının masrafını da biz vereceğiz. Yani işi kolaylaştırmak adına ne lazımsa yapıyoruz ama ruhsattan, mesken aşamasına kadar her bir aşamada denetleyeceğiz. Taviz vermeyeceğiz, sağlam bir şekilde evler yaptırıp ondan sonra da yerimizde oturmaya devam edeceğiz inşallah sağlıkla. Burada biz başlıyoruz. Yapabildiğimiz kadar biz yapacağız. Çok uzun süreceğini zannetmiyorum bu inşaatların. Ama çevrede de sizlerden destek bekliyoruz. Lütfen bir an önce çevredeki binalarda siz başlayın arkadaşlar.” diyerek çağrıda bulundu.

“Yerinde dönüşüm projesi için 134 bin civarında müracaat var”

Özhaseki, “Yerinde Dönüşüm projesini başlattığımızda epeyce itiraz da oldu. Fakat aradan kaç gün geçti? Dokuz veya on gün. Ben biraz önce baktım. 134 bin civarında müracaat var. Kolay da değil arkadaşlar. Emin olun bir taraftan Cumhurbaşkanımız, bir taraftan bizler. Hazine ve Maliye Bakanlığındaki arkadaşlar çırpınıp duruyoruz. Ama istiyoruz ki şu anda 55 bin kişi çadırlarda, 75 bin kadar kardeşimiz yurtlarda ve sosyal tesislerde. 450 bin kadar kardeşimiz konteynerlerde kalıyor. Ve 300 binden fazla aileye de kira yardımı yapıyoruz. Onlar oralarda çadırkentlerde ve zor şartlarda yaşarken bizim de önceliğimiz burası olsun. Bir an önce gelelim bunları yapalım. Kardeşlerimizi evine döndürelim. Onlar evinde otursunlar ve bizlere de dua etsinler. İnşallah bunu yapıncaya kadar buralardan ayrılmayacağım.” diye konuştu.

Yapılan konuşmalarından ardından İl Müftüsü Şahin Yıldırım’ın yaptığı duanın ardından butona basılarak, tarihi çarşısının temeli atıldı. (İLKHA)