Bilinçli kredi kartı kullanımı için nelere dikkat edilmeli?

Çağımızda neredeyse bir gereklilik haline gelen ancak bilinçli kullanılmadığında bireyleri bankalara mahkûm eden kredi kartları, birçok kişinin haciz ile karşı karşıya kalmasına ve ciddi anlamda borçlanmasına neden olabiliyor.

Kredi kartı kullanımı ile ilgili İLKHA muhabirine konuşan Ekonomist Sinan Bayraktar, vatandaşların bütçe denetimine dikkat ederek kartlarını kullanmaları gerektiğini, aksi takdirde ailelerin dağılmasına bile neden olabileceğini ifade etti.

Kredi kartının dünyada son 30 yıldır çok önemli bir ödeme aracı haline geldiğini belirten Bayraktar, "2018'den bu yana artan enflasyonist baskı, kredi kartı kullanımını arttırdı. Yani bugüne kadar yansıyan bu kullanımlar ve pandemide evden, oturduğunuz yerden sipariş ve hibrit çalışmalar kredi kartı kullanımını etkin hale getirdi. Bir yerde kredi kartı, kendini kullanılabilir duruma soktu. Zaten uzun yıllardır Türkiye'de kullanılıyordu. 1990'lı yıllardan bu yana daha ciddi bir şekilde atak yapmış durumda. Dünyada benzerleri var ama dünya ödeme sistemlerini daha fazla kullanıyor. Kredi kartları hesaplarda kayıtlı ancak ödeme sistemlerini, telefonlar ve karekodlar üzerinden yürütüyorlar. Gelişmiş ülkelerin tümü bunu yapmaya başladı ve parayı neredeyse sıfırladılar. Taksi ücretinden alışverişe kadar telefondaki NFC sistemleriyle kullanım devam ediyor." dedi.

"Cepteki plastik patlayıcı: Kredi kartı"

Türkiye'de kredi kartı kullanımı ciddi bir alışkanlık haline gelerek aşırı boyutlara ulaştığını hatırlatan Bayraktar, "Kredi kartı kullanımının artmasının birinci sebebi pandemi. Pandeminin getirdiği sıkışıklığı rahatlığa çeviren araç kredi kartıydı. Oturduğunuz yerden e-ticaret yaparak kredi kartını aktif hale getiriyordunuz. Bu etki devam eden bir şekilde arttı. Bir de Türkiye'nin enflasyonist baskısıyla artan geçim zorluğu kredi kartlarına biraz daha yüklenmeye neden oldu. Normalde alışveriş yaptığınız zaman banka size bir opsiyon sağlıyor. Bir ay sonra 'asgari mi ödersiniz, tamamını mı ödersiniz? Diye bir teklifte bulunuyor. Genelde onun alışkanlığında tamamını ödemektir ama bu sıkışıklık işi asgari ödemeye kadar götürdü ve bankaların faizleri çok yüksek boyutlarda. Bir aylık opsiyon, bir dahaki maaş dönemine kadar insanların kredi kartı kullanmayı tercih etmesine neden oluyor. Bu gayet normal bir sistemdir ama usulüne uygun ve gerektiği şekilde kullanılması gerekir. Evet, iyi bir ödeme aracı ancak tehlikeli bir plastik patlayıcı gibi duruyor cebimizde ve tehlikeli boyutlara da gelebiliyor." diye konuştu.

"Asgari ödemelerle faize faiz çalışmaya başlar ve kumar gibi aileyi yok eder"

Kredi kartı kullanımında iyi bir disiplinine sahip olunmaması gerektiğini vurgulayan Bayraktar, "Normalde hepimizin bildiği bir sistem şudur. Kredi kartını kullandığınızda bir ay sonraki ödemede banka size bir rahatlık sunmak açısından asgari ödeme limiti tanımlar. Ekstrenizde, 'paranız 100 lira ama bunun asgari olan 20 lirasını öderseniz geri kalan 80 lirayı ötelerim' der. Ancak 80 liraya ciddi şekilde faiz yürütür. 20'sini ödeyip rahatladığınızı zannederken 30 günlük süre geçtiğinde tekrar kredi kartıyla harcama yaptığınızda, ki yapacaksınız duramazsınız, bu sefer 80 liranın yanında yaptığınız yeni harcamalar da eklenir. Banka yine size asgari ödemeyi teklif edecektir ve borcunuzu yeniden erteleyecektir. İşte o zaman faize faiz çalışmaya başlar ve o 80 liranın 8 lirasına da yüzde 4 ve tüm borca faiz işlemeye başlıyor. Temerrüt faizi şeklinde bileşik faize giriyor ve hakikaten kumar gibi bir aileyi yıkabilir." şeklinde konuştu.

"Bütçe disiplini önemli"

Kredi kartıyla harcamanın bir esneklik ve rahatlık sağladığını ancak bilinçli kullanılmadığında ciddi sorunlara yol açabileceğini söyleyen Bayraktar, son olarak şu ifadeleri kullandı:

"Benzin alacaksanız ve üzerinizde para yoksa kart kullanmanız rahatlık sağlar. Yanınızda nakit para taşıma açısından oluşabilecek risk de ortadan kalkar. Enflasyonist ortamda şişen cüzdanlara sığma açısından da kredi kartı gayet normal ve kullanılması gereken bir plastik ödeme aracı. Ancak bunun kullanımında herkese bütçe kontrolü öneriyorum. Yani kendi gelirleri ile giderleri arasındaki disiplini muhafaza etmesi lazım. Bakın herkese bir tavsiyem var. Lütfen ona uysunlar. Kredi kartı ekstreleri size geliyor. Bu ekstreler, aylar ve yıllar itibariyle uzun bir süreyi de geriye atarak harcamanızın istatistiklerini çıkarıyor. Burada vatandaşın yapması gereken bu ekstreleri iyi okumalarıdır. Ne yaptığını, hangi alışverişin kendisini yorduğunu, zorladığını bilmeli. Böylece bütçe disiplini yapması gerektiğini bilir. Eğer kredi kartı eğer bir disiplin içinde kullanılmazsa ciddi şekilde problem olur ve bütün aile yok eder. Bugün Türkiye'de birçok kişinin kredi kartından temerrüt faizine düşüp de icraya, bir takım uzlaşmaya doğru gittiğini hepimiz görüyoruz. Başlangıçta uzlaşmaya gidiyorlar, uzlaşamazlarsa ilgili banka anında ihtiyat tedbiri ve haciz işlemine başlar. Bu aileyi yıkar ve berbat eder."