Çekirdeksiz kuru üzüm ihracatını bekleyen büyük tehlike

Türkiye'nin üretim ve ihracatında dünya lideri olduğu çekirdeksiz kuru üzümde, üreticilerin çok yaygın kullandığı, bağda salkım güvesine karşı önerilen chlorpyrifos-ethyl etkili maddeli preparatların Avrupa Birliği üzüm maksimum kalıntı limitini 0.5 ppm'den 0.01 ppm'e düşürme kararı aldı. Yeni değerler 10 Ağustos 2016 tarihinde yürürlüğe girecek.

Türkiye yıllık ortalama 280 bin ton çekirdeksiz kuru üzüm üretiyor, 240 bin ton üzüm ihraç ederek yaklaşık 500 milyon dolar döviz elde ediyor. 240 bin tonluk ihracatın yüzde 85'ten fazlası ise Avrupa Birliği üyesi ülkelere yapılıyor. Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği çekirdeksiz kuru üzüm ihracatında sorun yaşanmaması için sektörün tüm taraflarını Salihli'de bir araya getirdi.

Çekirdeksiz kuru üzümdeki kalıntı ve kalite sorunlarını hep birlikte masaya yatırmak üzere bir araya geldiklerini belirten Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Birol Celep, sektörün tüm paydaşlarının Avrupa Birliği'nin taleplerine göre hareket etmesinin zorunlu olduğunu kaydetti.

Avrupa Birliği'nin çekirdeksiz kuru üzüm üretiminde salkım güvesi zararlısına karşı kullanılan chlorpyrifos-ethyl etkili maddeli ilaçlarda kalıntı limitini 0.5 ppm'den 0.01 ppm'e düşürdüğünü anlatan Celep, " Önümüzdeki dönemde hep birlikte kalıcı tedbirler almaz isek bu sorun kartopu gibi büyüyerek kriz noktasına gelme potansiyeline sahip. Yeni kalıntı değerleri 10 Ağustos 2016'da devreye girecek. Üzüm hepimizi ilgilendiriyor. Üreticisi, Tüccarı, İhracatçısı, İlaç Firması ve Bayisi, Araştırma Enstitüleri ve Tarım İl ve İlçe müdürlükleri olarak hepimiz aynı gemideyiz, aynı üründen ekmek yiyoruz. Bu nedenle, bu konulara hep beraber kafa yormalı, ortak ve kalıcı çözümler bulmalıyız" diye konuştu.

Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği, İzmir Ticaret Borsası, Manisa Ticaret Borsası, Alaşehir Ticaret Borsası ve Salihli Ticaret Borsası işbirliğinde numune alarak analizler yaptıklarını ifade eden Celep şöyle konuştu; "Son 5 yılda 767 adet çekirdeksiz kuru üzüm numunesi toplandı ve pestisit analizi yapıldı. Sonuçlara göre chlorpyrifos-ethyl tespit edilen numunelerin hemen hemen tamamına yakını bu yeni kalıntı değerinin, yani 0,01 ppm'in üzerinde kalmaktadır. Üreticilerimizin bunu bilerek hareket etmesi gerekmekte ve içinde bulunduğumuz 2016/17 üretim sezonunda, yani bu sezon, chlorpyrifos etkili maddeli ilaçların üzüm üreticilerince kesinlikle kullanılmaması gerekmektedir."

Chlorpyrifos-ethyl gibi aktiflere alternatif biyoteknik mücadele metotları yüzde 85 destekleniyor                                                     
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Manisa İl Müdürü Hasan Çebi, İl Müdürlüğü olarak ilaç bayileri ile periyodik toplantılar yaptıklarını bu hususta chlorpyrifos-ethyl etkili maddeli preparatlar yerine biyoteknik mücadele kullanımını desteklediklerini, 2015 yılında 140 bin dekar alanda biyoteknik mücadele desteği verdiklerini, bu desteği arttırarak devam edeceklerini kaydetti. Çebi, "Manisa olarak organik tarımı öne çıkarmaya çalışıyoruz bu sayede ilaç kullanımı hiç kalmayacak" diye konuştu.

Kuru Meyve Sektör Kurulu Başkanı Osman Öz ise, çekirdeksiz kuru üzümde aspirin gibi çok yaygın kullanılan chlorpyrifos-ethyl etkili maddeli ilaçların kullanılması halinde 0.01 ppm kalıntı değerinin altında kalabilmesinin neredeyse imkansız olduğunu, üzüm üretiminde kullanımının engellenmesi gerektiğini ve sorunun kronik hale gelmeden zirai ilaç satışının, insanların kullandığı ilaçlardaki gibi reçete ile satılma zorunluluğu getirilmesi gerektiğini dile getirdi.

Erken hasat 100 milyon kaybettiriyor

Kalite konusunda bilgi veren Prof. Dr. Ahmet Altındişli, "Yapılan kuru üzüm analiz sonuçlarına göre, üzümlerin olması gereken şeker değerine ulaşmadan erken hasat edildiği, ayrıca kuru üzüm yetiştiriciliğinde de aşırı hormon kullanımının yaygınlaştığının görüldüğü, bu sebeplerden dolayı kuru üzümlerin verim ve kalite kayıplarına uğradığı görülmektedir. Türkiye'nin bu nedenle uğradığı zarar yıllık 100 milyon lirayı buluyor" dedi. 

Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'nin organizasyonunda Salihli'de düzenlenen "Çekirdeksiz Kuru Üzüm Toplantısı"na Manisa Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Hasan Çebi, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Birol Celep, Kuru Meyve Sektör Kurulu Başkanı Osman Öz, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Altındişli, İzmir ve Denizli Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl Müdürlüğü yetkilileri, Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü yetkilileri, İzmir Ticaret Borsası, Manisa Ticaret Borsası, Salihli Ticaret Borsası, Alaşehir Ticaret Borsası yetkilileri, Manisa, İzmir ve Denizli İl/İlçe Ziraat Odaları temsilcileri, Kuru Üzüm İhracatçıları, Üreticiler, Tüccarlar, Zirai İlaç Firmaları ve Bayileri katıldı.

Temel Çözüm önerileri neler?

İçinde bulunduğumuz 2016/17 üretim sezonunda Avrupa Birliği pazarında Ağustos 2016’da  yürürlüğe girecek olan yeni MRL değerleri dikkate alınarak, çekirdeksiz kuru üzüm üretiminde chlorpyrifos-ethyl etkili maddesi içeren preparatların kullanılmaması, salkım güvesi ile mücadelede diğer  alternatiflerin değerlendirilmesi,
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca, chlorpyrifos-ethyl etkili maddesinin öncelikle üzüme tavsiyesinin kaldırılması veya ağırlıklı kuru üzüm üretim bölgesi olan Ege Bölgesi bağ alanlarında kullanımının sınırlandırılması,
Zirai ilaç bayilerinin ve üreticilerin, toplantılarla ve afiş/broşürlerle ilgili ilaç ve gelişme konusunda bilgilendirilmeleri