İnternette güvende kalmanın yolları: Ailelerin ve gençlerin yapması gerekenler

Günümüzde internet sosyal hayatın bir parçası olarak hayatımıza birçok faydalar ve yenilikler getirmiştir. Getirdiği faydaların ve kolaylıkların yanı sıra, internetin bilinçsiz kullanımı bireysel ve toplumsal hayata yönelik tehditler de barındırmaktadır.

Bu tehlikelerden biri olan “siber zorbalık”; utanç verici kaba davranışların, küfürlü konuşmaların ve başkalarına karşı düşmanca çevrimiçi ileti, tehdit, taciz ve negatif yorumların, izinsiz fotoğraf paylaşımının, e-posta, web siteleri, sosyal ağlar ve mesajlaşmalar aracılığı ile kasıtlı olarak gerçekleştirilmesi eylemidir.

Bir başka deyişle, kullanıcılara karşı teknik veya ilişkisel tarzda zarar verecek bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak yapılan paylaşımlar ve davranışlar siber zorbalık kapsamına girer. Elektronik ortamlarda yapılan zorbalık “elektronik zorbalık”, “sanal zorbalık” veya “siber zorbalık” olarak da adlandırılır.

Online teknolojinin tüm dünyadaki internet kullanıcıları tarafından daha güvenli ve daha sorumlu bir şekilde kullanılmasını teşvik eden Güvenli İnternet Günü, bu yıl 8 Şubat’a denk geldi.

İLKHA muhabiri, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu bünyesinde kurulan Güvenli İnternet Merkezinin internette güvende kalmanın yollarına ilişkin bilgilerini derledi:

Ailelere tavsiyeler

1. En az çocuğunuzu koruyacak kadar İnternet kullanmayı öğrenin.

2. İnternet kullanımında yasaklayıcı değil, zaman açısından sınırlayıcı olun.

3. İnternetin derslerini aksatmasına izin vermeyin.

4. Diğer sosyal aktivitelere katılımını özendirin.

5. İnternet sebebiyle sorumluluklarını yerine getirmemesine fırsat vermeyin.

Olası tehlikeler

1. Tanımadıkları kişilerle arkadaşlık

2. Aşırı kullanımın sebep olduğu internet bağımlılığı

3. Fiziki sağlık sorunları

4. Öfke, şiddet ve yalnızlık gibi psikolojik sorunlar

5. Şiddet ve müstehcen içerikli görüntüler

Bilmeleri gerekenleri öğretin

1. İnternette tanımadıkları kişilerden gelen arkadaşlık tekliflerine hayır demeyi

2. Hoşlanmadıkları bir durumu sizinle paylaşmaları gerektiğini

3. İnternet üzerinden gelen cazip, fakat aldatıcı teklifleri reddetmeyi

4. İnternetin gerçek hayattan çok farklı olduğunu

5. Hayatın sadece İnternetten ibaret olmadığını

Anne ve babalar önce siz örnek olun

1. İnternet kuralları belirleyin ve bunlara önce siz uyun.

2. Çocuklarınızla aranızda aile sözleşmesi imzalayın ve uygulayın.

3. Belirlediğiniz İnternet kullanım zamanına siz de riayet edin.

4. İnternet dışında aile içi aktiviteler düzenleyin.

5. Çocuğunuzun en iyi ve en güvenilir arkadaşı siz olun.

Sosyal ağlara dikkat edin

1. Çocuğunuz sosyal medya platformlarına üye ise, siz de üye olup onun arkadaşı olun.

2. Profillerindeki gizlilik ayarlarını yapmasını sağlayın.

3. Tam isim, adres, telefon, okul, özel fotoğraflarını paylaşmamasını söyleyin.

4. Tanımadıkları kişileri arkadaş listelerine eklememelerini söyleyin.

5. Arkadaşı olarak kimlerle arkadaşlık ettiğini aralıklarla kontrol edin.

Gençler ve çocuklar bu 10 temel kural dikkat

1.İnternette geçirdiğin süreleri kontrol etmelisin. Hayat sadece İnternetten ibaret değildir. Arkadaşlarınla beraber gerçek hayatta da eğlenebilirsin.

2.İnternette gezinmek için evinizi ve ailenizle birlikte oturduğunuz odayı tercih edin.

3.Seçimlerinizi ailenizle ve öğretmenlerinizle beraber yapın. Onlara danışmaktan çekinmeyin. Beğendiğiniz siteleri Sık Kullanılanlar’a ekleyebilirsiniz.

4.İnternette karşılaştığınız herhangi bir bilgiyi başka kaynaklardan da sorgulayın ve doğruluğunu araştırın. Ayrıca, bir ödev hazırladığınızda, bulduğunuz bilgileri ve kullandığınız resimlerin kaynağını mutlaka belirtmelisiniz.

5.Tanımadığınız kişilerle sohbet etmeyin. Sosyal paylaşım sitelerinde kesinlikle tanımadığınız kişilerle arkadaş olmayın. Yeni arkadaşlar edinmek eğlenceli olabilir ancak unutmayın ki bazıları kendileri hakkında yalan söyleyebilir.

6.İnternet ortamında tanıştığın bir yabancıyla gerçek hayatta buluşmamalısın. Gerçekten tanışmak istediğin biri olursa yanında mutlaka aile bireylerinden bir yetişkin olmalı ve buluşmak için kalabalık yerleri tercih etmelisin.

7.İnternet ortamında kişisel ve özel bilgilerinizi vermeyin. Kullanılan şifreler hiçbir şekilde başkalarıyla paylaşılmamalı, kolay elde edilebilecek yerlere yazılmamalı. Verdiğiniz ufak gibi görünen bilgiler bile kötü niyetli kişiler tarafından kullanılabilir.

8.Tanımadığınız kişilerden gelen mesajları asla açmamalısınız. Çünkü bunlar genellikle uygunsuz, virüslü ya da gereksiz şeyler içermektedir. Bunlara karşı bilgisayarınızda mutlaka güncel bir anti-virüs ve güvenlik programı bulunmalıdır.

9.Size yapılmasını istemediğinizi başkalarına da yapmayınız. Kimseye hakaret, argo, küfürlü hitap etmemelisiniz. Yüzüne söylemek nasıl saygısız bir hareketse internet üzerinden yapmak da öyledir.

10.İnternet ortamında sizi rahatsız eden şeylerle (kişilerin küfürlü ve argo konuşmaları, hakaretler, uygunsuz teklifler ya da zararlı sitelerle) karşılaştığınızda ailenize, öğretmenlerinize ya da İhbarweb’e şikayet edebilirsiniz.

Sosyal ağ kullanırken dikkat edilmesi gerekenler

Sosyal ağlar arkadaşlarımızla bizlere sürekli temas halinde olabileceğimiz, beğendiklerimizi paylaşabileceğimiz bir ortam sunuyor. Fakat sosyal ağlar kişisel bilgilerinizi, paylaşımlarınızı, arkadaşlarınızı herkesin görebileceği ortamlardır. O yüzden bir kaç noktaya dikkat ederek sosyal ağlarda daha güvenli olabilirsiniz.

1.Kişisel bilgilerinizi herkesle paylaşmanıza gerek yok

•Telefon numaranız.

•Ev, okul ve iş adresiniz.

•Doğum gününüz, yaşınız.

•T.C. kimlik numaranız.

• E-mail adresiniz.

2. Paylaştıklarınız şeyleri istemediğiniz kişilere kapatın.

•Gönderilerinizi.

• Ailenizle ilgili bilgilerinizi.

•İlişki durumunuzu.

•İlgilendiklerinizi.

•Siyasi görüşünüzü.