Ramazan ayında bilinmesi gereken konular

Prof. Dr. Ahmet Tekin, Ramazan ayının anlamı, önemi ve bilinmesi gereken fıkhî konular hakkında bilgi verdi.

Tekin, Ramazanın anlamına değinerek, “Ramazan kelimesi, Arapça’da ‘şiddetli sıcaklık’ anlamına gelen ‘ramad’ köküne dayanır. Bir görüşe göre, bu aya 'Ramazan' denilmesi, Arapların takvimdeki ay isimlerini o dönemin mevsim şartlarına göre belirlemelerinden kaynaklanmaktadır. O dönemde Ramazan ayı, yakıcı sıcakların yaşandığı bir döneme denk geldiği için bu ismi almıştır. Ancak tasavvufî bir bakış açısıyla değerlendirdiğimizde, Ramazan ayı, günahları yakıp eritmesi, ruhu temizleyip arındırması nedeniyle de bu isimle anılmıştır.” dedi.

Ramazan ayının manevi atmosferine dikkat çeken Tekin, “Ramazan ayı, insanlara doğru yolu gösteren, hidayeti ve hakkı batıldan ayıran Kur’an’ın indirildiği aydır. Bakara Suresi’nin 185’inci ayetinde Rabbimiz bu ayın, sabrın, rahmetin, bereketin ve mağfiretin zirveye ulaştığı ay olduğunu bizlere bildiriyor. Hadis-i şeriflerde belirtildiği üzere, Ramazan ayında cennet kapıları açılır, cehennem kapıları kapanır ve şeytanlar bağlanır. Bu ayda yapılan ibadetler diğer aylara göre kat kat fazla mükâfatlandırılır.” şeklinde aktardı.

Prof. Dr. Ahmet Tekin, Hazreti Muhammed Aleyhisselam’ın Ramazan ayına verdiği öneme vurgu yaparak, “Resûlullah Aleyhisselam, Ramazan ayına ulaştığında ibadetlerini artırır, bu ayda özellikle cömertliğinin zirvesine ulaşırdı. Sahih hadis kaynaklarında belirtildiği üzere, Cebrâil Aleyhisselam ile bir araya gelip Kur’an-ı Kerim’i mukabele şeklinde okur, son on güne girdiğinde ise kendisini tamamen ibadete verir ve geceleri ihya ederdi. Teravih namazı, bu ayda Peygamber Efendimiz’in bizzat kıldığı ve ümmetine sünnet olarak bıraktığı mübarek bir ibadettir. Ramazan, yardımlaşma ayıdır; bu nedenle Hazreti Peygamber, bu ayda sadaka ve zekâta daha fazla önem vermiş, Ramazan’ın sonuna ulaşan herkesin fitre sadakası vermesini emretmiştir.” ifadelerini kaydetti.

Orucu bozan durumlar?

Ramazan orucu ile ilgili sıkça sorulan sorulara da açıklık getiren Tekin, “Oruç için niyet etmek farzdır. Kalben niyet etmek yeterli olsa da dil ile niyet edilmesi menduptur. Sahura kalkmak da niyet yerine geçer. Şâfiî mezhebine göre, farz oruçlara geceden niyet edilmesi gerekir. Hanefî mezhebine göre, Ramazan orucu için niyet gece veya öğleye kadar edilebilir. Mâlikî mezhebine göre ise Ramazan’ın başında bir kez niyet edilirse yeterlidir. İğnenin orucu bozup bozmama durumlarında da besleyici olmayan iğneler ve aşılar orucu bozmaz. Ancak gıda veya vitamin içerikli enjeksiyonlar, damardan serum ve kan takviyeleri orucu bozar. Endoskopi ve kolonoskopi hususunda ise bu işlemler sırasında mideye veya bağırsağa su veya ilaç verilirse oruç bozulur. Ancak hiçbir sıvı veya ilaç verilmeden yapılan muayeneler orucu bozmaz. Şeker hastalarının insülin iğnesi gıda yerine geçmediği için orucu bozmaz. Göz veya kulak damlaları ağız yoluyla alınmadığı ve beslenme amacı taşımadığı için orucu bozmaz. Diş tedavisi yaptıranlar için diş tedavisi tek başına orucu bozmaz. Ancak işlem sırasında boğaza su, kan veya ilaç kaçarsa oruç bozulur ve kaza edilmesi gerekir.” şeklinde aktardı.

Ramazanda yapılması gerekenler?

Tekin, müminlerin bu ayda dikkat etmesi gereken hususlara da değinerek, “Ramazan ayı, sadece aç ve susuz kalmakla değil, manevi olarak da arınmak ve Allah’a yakınlaşmak için bir fırsattır. Bu mübarek ayda Kur’an-ı Kerim’i bolca okumak, anlamını tefekkür etmek, namazları hakkıyla eda etmek ve özellikle teravih namazına devam etmek. Aynı şekilde sadaka, fitre ve zekât gibi ibadetlerle yardımlaşma ruhunu pekiştirmek. Dilimizi, gözümüzü, kulaklarımızı her türlü haramdan korumak ve kalp kırmamak, sabrı ve güzel ahlakı kuşanmak gerekir. Hazreti Peygamber Aleyhisselam, ‘nice oruç tutanlar vardır ki, orucundan kendisine sadece açlık ve susuzluk kalır’ buyurmaktadır. Bu hadis bize gösteriyor ki, oruç yalnızca bedensel bir ibadet değildir, aksine kalbi ve ruhu da terbiye eden, nefsin kötü eğilimlerini dizginleyen bir manevi eğitimdir.” ifadelerini kullandı.