600 yılık ‘Harik’ sanatının kaybolmaması için çaba gösteriyor

Yöre halkının yüzyıllardır kullandığı ve kaybolmaya yüz tutan el sanatlarından biri olan ‘Harik’ sanatının Bitlis’teki son ustası Haydar Yılmaz, Bitlis tanıtım günleri için ‘Harik’ üretiyor.

Bitlis’in önemli el sanatlarından biri olan, keçi kılı ve kendir hammaddesinden yapılan ve yöre halkının yüzyıllardır ayakkabı olarak kullandığı, yazları serin kışları sıcak tutan ‘Harik’ in yaşayan son ustası Yılmaz, sanatını yaşatmak ve tanıtmak için mücadele veriyor.

Yılmaz, 25-28 Ekim tarihlerinde İzmir’de yapılacak Bitlis Tanıtım Günleri’nde, hem Bitlis’i hem de kaybolmaya yüz tutan sanatını tanıtmak için üretime başladı. Hazırladığı Harikleri, İzmir’de açacağı stantta sergileyecek olan Yılmaz, 22 yıldır zor şartlarda üretimini yaptığı Harik sanatına sahip çıkılmasını bekliyor.

“Harik ’in yapılması 12 farklı aşamayı gerektiriyor”

 Yüzyıllardan beri yöre halkının kullandığı Harik’in hammaddesine ve kullanım özeliğini değinen Yılmaz, “Taban kalıbını keçi kılından yapıyoruz. Dikim öncesi diğer kullandığımız hammadde olan kendiri ip haline getiriyoruz. Çuvaldız iğneyle önce iç dikişini yapıyoruz. Sonra üst örgüsünü yaparak monte ediyoruz. En son nakış işlemlerini gerçekleştiriyoruz. Bir Harik’in oluşması için 12 farklı aşamadan geçmesi gerekiyor. Bir çift Harik, en az 4-5 günümüzü alıyor. Numarası büyüdükçe bir haftaya da yayılabiliyor. Çırak için daha fazla zaman alıyor. Çok zahmetli bir sanattır.” dedi.

Harik’in özelliğine de değinen Yılmaz, şunları söyledi:

“Giyildiği ayağın şeklini alır. Keçi kılından dolayı ayaktaki romatizma ağrısının tedavisinde yardımcı olur. Ayakta mantarın oluşumuna engel olur. Yazın serin, kışın ise sıcak tutuyor. Yöre halkı yaz kış, içerde ve dışarda kullanmıştır. Hatta kışın taban kısmını, kara batmamak için biraz daha geniş tutarlarmış.  Genelde halk oyunlarında kullanılıyor. Özel siparişle yapıyoruz. Ayağında mantar, romatizma olanlar özel sipariş verip yaptırıyorlar. 1997’de Harik yapımına başladım. O günden bu yana usta olarak bu mesleği sürdürüyorum. Sanatın ustasıyım. 150’nin üzerinde kurs açtım.  Çıraklar yetiştirdim. Ama mesleğin zorluğu ve pazar sıkıntısından dolayı kursiyerler devam ettiremiyorlar. Bıraktığım zaman bu meslek tarihe karışacak. Kimi zaman oluyor yılda bir sipariş bile alamıyorum.”

Kültür Bakanlığı bünyesinde çalışarak sanatı yaşatmanın mücadelesini verdiğini dile getiren Yılmaz, 25-28 Ekim tarihleri arasında, İzmir’de yapılacak Bitlis tanıtım günlerinde, hem Bitlis’i tanıtmak hem de Harik sanatını tanıtmak amacıyla açacağı stantta sergilemek üzere üretimi artırdığını belirtti. (İLKHA)