Altın nisabı belirlenirken ayar farkı gözetilir mi?

İTTİHADUL ULEMA Fetva Kurulu "Altın nisabı belirlenirken ayar farkı gözetilir mi?" sorusuna yanıt verdi.

Fetvada, şu ifadelere yer verildi.

"Piyasada en fazla kullanılan altın ayarlarının saflık değerleri şöyledir: 24 ayar altında 100 gramın yüzde 99,99’u, 22 ayar altında 100 gramın yüzde 91,6’sı (91,6 gr), 18 ayar altında 100 gramın yüzde 75’i (75 gr), 14 ayar altında ise 100 gramın yüzde 58,5’i (58,5 gr) saf altındır.

Şafiî mezhebine göre, “Beş ukıyye’den (672 gram) az olan gümüşte zekat yoktur” (Buhârî, Zekât 42, No: 1459) ve “…20 dinar (85 gram) altının olup üzerinden bir yıl geçerse yarım dinar zekat gerekir” (Ebu Dâvud, Zekât 4, No: 1573) hadislerinde zikredilen altın ve gümüşten kasıt, has olanlarıdır. Buna göre altın madeninde nisab belirlenirken ayar farkı gözetilir. Farklı ayarlardaki altınlarda bulunan alaşım (altında bulunan bakır vb. maddeler) miktarı hesaptan düşülerek sadece saf altının nisab miktarına ulaşması ve üzerinden bir yıl geçmesi durumunda zekâtı verilir. İmam Nevevî cumhurun bu görüşte olduğunu söyler (Nevevî, el-Mecmu‘ VII, 72; Şirbinî, Muğni’l-Muhtâc II, 69).

Hanefilere göre ise altında ayar farkı gözetilmez. Eğer altın oranı alaşımdan daha fazla ise hepsi altın sayılır. Örneğin 85 gram 14 ayar altını olan kimse bu ayar üzerinden yüzde 2,5 zekât verir. Altın ve alaşım eşit oranda olduğunda zekâtın verilmesi ihtiyata daha uygundur. Zikredilen mallar nisab miktarına ulaştıktan sonra üzerinden bir yıl geçmesi durumunda zekâtlarının verilmesi gerekir (Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, II, 672)." (İLKHA)